Άρθρο του οικονομολόγου Διονύση Θωμά,
Αντιπροέδρου του 11ου Περιφερειακού Τμήματος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
Διαχρονικά αλλά και ιδιαίτερα σήμερα -τα χρόνια της κρίσης, από το 2009 και μετά- η αριστερά έχει κατηγορηθεί από τις συστημικές δυνάμεις και τον επικοινωνιακό τους βραχίονα (κανάλια, εφημερίδες κλπ) ως ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός της επιχειρηματικότητας.
Τι είναι όμως «επιχειρηματικότητα»; Είναι επιστημονικά και μεθοδολογικά σωστό να αντιμετωπίζουμε το σύνολο των επιχειρήσεων με τα ίδια κριτήρια και την ίδια λογική; Έχουν όλοι τους ίδιους επιχειρηματικούς στόχους;
Οι επιχειρήσεις και επιχειρηματίες, είναι όλοι στην ίδια λογική; Αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και συμπεριφέρονται απέναντι στη κοινωνία και τα κοινωνικά προβλήματα με τον ίδιο τρόπο;
Ορισμένες επισημάνσεις:
1. Η επιχειρηματικότητα, η δημιουργία επιχειρήσεων από άτομα ή ομάδες ατόμων για την εξασφάλιση εισοδήματος και κερδών, αποτελεί για αιώνες μια κοινωνική διεργασία η οποία έχει παίξει σημαντικό ρόλο, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του παραγωγικού δυναμικού και την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Τα βασικά χαρακτηριστικά όμως των βιομηχανικών κοινωνιών, τόσο από κοινωνική όσο και από οικονομική άποψη, οι επιλογές που χάραξαν μακροχρόνιες πορείες, ήταν πάντοτε αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων και δημόσιων πολιτικών σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο.
2. Σήμερα ζούμε την ιστορική περίοδο που στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη χώρα μας, μέσω της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης, εξελίσσεται μια τεραστίων διαστάσεων επίθεση στον κόσμο της εργασίας και στις αξίες που ιστορικά έχει δημιουργήσει τον τελευταίο αιώνα.
3. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα είναι επείγουσα ανάγκη η δημιουργία μιας πλατιάς κοινωνικής συμμαχίας που θα ανακόψει την πορεία της χώρας προς μια ιστορικών διαστάσεων κοινωνική καταστροφή, θα οδηγήσει στην ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης και στην αλλαγή πλεύσης προς την κατεύθυνση υπηρέτησης των συμφερόντων του κόσμου της δημιουργίας.
4. Η νέα κοινωνική συμμαχία πρέπει συγχρόνως να περιγράφει μια νέα ολοκληρωμένη αφήγηση για το μέλλον του τόπου και τους πολίτες του˙ να οικοδομεί ένα νέο πλαίσιο σχέσεων και σύστημα αξιών στη διαδικασία παραγωγής και διανομής του πλούτου, στις σχέσεις παραγωγής και περιβάλλοντος, υλικών αγαθών και ποιότητας ζωής˙ να αναπτύσσει νέους κανόνες διευθέτησης των επιμέρους αντιθέσεων.
Η στρατηγική της παραγωγικής ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας περιλαμβάνει καθοριστικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τις μεθόδους άσκησης πολιτικών που απευθύνονται στην επιχειρηματικότητα, το ρόλο των δημοσίων πολιτικών και την παράλληλη ανάδειξη της κοινωνικής οικονομίας σε σημαντικό μοχλό για την παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση. Η ανάπτυξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στον ένα ή τον άλλο τομέα, και της ανταπόκρισής τους σε παραγωγικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες, θα είναι στην πραγματικότητα αποτέλεσμα ενός ευρύτερου σχεδιασμού.
5. Η λειτουργία των επιχειρήσεων -και ειδικά των ΜμΕ- μέσα σε αυτό το πλαίσιο που περιγράφεται συνοπτικά παραπάνω είναι όχι μόνο επιθυμητή από τη ριζοσπαστική αριστερά, αλλά και αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Ενός μοντέλου το οποίο θα ανατρέπει την ταύτιση της επιχειρηματικότητας με τη μεγιστοποίηση του ιδιωτικού κέρδους, τη συνάρτηση του κέρδους με την εκμετάλλευση των εργαζομένων και την καταστροφή του περιβάλλοντος, τη συσχέτιση της επιχειρηματικής ικανότητας με τη διαπλοκή, την παράκαμψη λειτουργικών και φορολογικών κανόνων και τις χαριστικές πράξεις, θα ανατρέπει τη λειτουργία μιας ιδιόμορφης κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας στην υπηρεσία της οποίας θα βρίσκεται ο κρατικός μηχανισμός. Στο σημείο αυτό έχει σημασία να αναφερθούν τα μεγέθη των ΜμΕ όπως αυτά επίσημα ορίζονται. Ο ορισμός των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες και αποτελούν την παραγωγική βάση της ελληνικής οικονομίας, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού θέτει τα κριτήρια για τη θεσμική αντιμετώπισή τους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχει γίνει με τον ΕΚ 361/2003 και ορίζει τα μεγέθη, σύμφωνα με τον αριθμό των απασχολούμενων ατόμων και τον κύκλο εργασιών τους ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού τους, ως εξής:
- Ως μεσαία επιχείρηση ορίζεται η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 250 εργαζομένους και της οποίας ο κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 43 εκατ. ευρώ.
- Ως μικρή επιχείρηση ορίζεται η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 50 εργαζομένους και ο κύκλος εργασιών της ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατ. ευρώ.
- Ως πολύ μικρή επιχείρηση ορίζεται η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 10 εργαζομένους και της οποίας ο κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 2 εκατ. ευρώ.
6. Η στήριξη των ΜμΕ πρέπει να αποτελέσει στρατηγική επιλογή για τη ριζοσπαστική αριστερά, στο πλαίσιο όμως κανόνων που θα ενθαρρύνουν τη στροφή της επιχειρηματικότητας σε νέους τρόπους κερδοφορίας, μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας, της ποιότητας των προϊόντων και της διαρκούς αναζήτησης της καινοτομίας, της προώθησης συνεργασιών μεταξύ επιχειρήσεων, τη βελτίωση της σχέσης του κεφαλαίου και της μισθωτής εργασίας. Συγχρόνως με τα παραπάνω και τη στήριξη της κοινωνικής οικονομίας, ιδιαίτερα νέων συνεταιριστικών-συνεργατικών μορφών που προάγουν διαφορετικές παραγωγικές σχέσεις και μορφές διανομής, και θα προωθείται έτσι, ως πρωταρχικός, ο ρόλος της οικονομίας στην κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, δηλαδή η οικονομία των αναγκών. Έτσι, οι έννοιες της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας και του κέρδους πρέπει να επανατοποθετηθούν σε μια νέα, κοινωνικά επωφελή διάσταση.
Πέρα όμως από τη γενικότερη θεωρητική και μεσομακροπρόθεσμη αντιμετώπιση της επιχειρηματικότητας και των επιχειρήσεων από την αριστερά και πιο συγκεκριμένα από μια αυριανή κυβέρνηση της αριστεράς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προταθούν και να ληφθούν συγκεκριμένα και άμεσα μέτρα τα οποία θα βάλουν φρένο στην καταστροφή της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και τα λουκέτα των ΜμΕ. Τέτοια μέτρα (άξονες μέτρων) είναι:
• Ανάσχεση της ύφεσης. Με τους μικρούς επιχειρηματίες ζωντανούς και ενεργητικούς παράγοντες. (ασφαλιστικό – διασφάλιση πρώτης κατοικίας – ρύθμιση δανείων)
• Ανάσχεση της ύφεσης. Με τις επιχειρήσεις ζωντανές. Πορεία στην ανάπτυξη. (φορολογικό – στήριξη απασχόλησης – πολιτικές χρηματοδότησης – εκπαίδευση – κατάρτιση – χωροταξία κατά κλάδο – τοπικοί οικονομικοί κύκλοι – ωράριο)
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ, η αντιμετώπιση των οποίων έχει αποκτήσει επείγοντα χαρακτήρα, άμεση λύση μπορεί να δώσει η λήψη των μέτρων που συμπεριλαμβάνονται σε κατατεθείσα τροπολογία νόμου βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και είναι –μεταξύ άλλων:
* Πάγωμα παλαιών οφειλών, από το 2010,
* Ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας έως το 2017,
* Διαγραφή από προσαυξήσεις και πρόσθετα τέλη, από 1/1/2010 έως 31/12/2017,
* Αναστολή αναγκαστικής εκτέλεσης έως 31/12/2017,
* Ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, με καταβολή δύο μηνιαίων εισφορών το έτος,
* Αποποινικοποίηση οφειλών στον ΟΑΕΕ,
* Δυνατότητα συνταξιοδότησης για όσους έχουν κύρια οφειλή έως και 50.000 ευρώ,
* Δυνατότητα μεταφοράς ασφαλιστικού χρόνου (μνημονιακός χρόνος), στο τέλος του ασφαλιστικού βίου ή αφαίρεσή τους με ταυτόχρονη αναλογικότητα.
Τέλος, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανατροπή της σημερινής ζοφερής, μνημονιακής κατάστασης που αντιμετωπίζουν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν πρόκειται να γίνει με κάποιο μαγικό ραβδί, αλλά με τον αγώνα και τη συμμετοχή όλων. Η μετάβαση από την οικονομία της ασυδοσίας των μεγάλων καπιταλιστικών ομίλων, της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας της αδιαφάνειας και της διαπλοκής, στην οικονομία των κοινωνικών αναγκών, όπου η ΜμΕ θα διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε χωρίς συγκρούσεις. Θα γίνει πραγματικότητα μόνο με την ενεργή συμμετοχή και στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και των μικρομεσαίων επιχειρηματιών.
πηγή: http://laconialive.gr
